De deeleconomie heeft de voorbije jaren een spectaculaire ontwikkeling doorgemaakt met aanzienlijke groeicijfers. In deze studie ‘Voor een sociale en solidaire deeleconomie – Het coöperatieve model oog in oog met de deeleconomie’ verkent J. Debry de mogelijkheden die deze nieuwe trend biedt en welke uitdagingen zich voor het coöperatieve model aandienen.
Deeleconomie, sociaal en ecologisch geïnspireerd of toch niet altijd?
Deeleconomie, in oorsprong gebaseerd op het delen van goederen, diensten en kennis, zorgt door het efficiënter inzetten van middelen voor een lagere productie en brengt minder schade toe aan het milieu. Tegelijkertijd is er een nieuwe vorm van handelspraktijk ontstaan gebaseerd op het vermarkten van onderbenutte goederen, maar ook van mensen. Het overbekende voorbeeld is Uber waarbij auto’s en chauffeurs commercieel worden ingezet ten nadele van de bestaande taxichauffeurs. Winst gaat in dit geval naar diegene die de dienst organiseert. Tussen deze twee uiterst verschillende manieren van deeleconomie bevindt zich een brede waaier van bestaande projecten in ’50 tinten grijs’.
Wat maakt dat we een economische activiteit kunnen onderbrengen in de categorie deeleconomie?
- het beschikken over een digitaal platform
- dat privépersonen met elkaar in contact brengt
- die op een gelijkwaardige basis met elkaar handelen
- met als doel vraag en aanbod met elkaar in contact te brengen
- die tijdelijk kan gebruikt worden, al dan niet tegen betaling
- van hulpbronnen die bestaan, maar onderbenut worden (goederen, tijd, vaardigheden, kennis)
Uitdagingen voor de deeleconomie en mogelijkheden voor het coöperatieve model
Het fenomeen deeleconomie zorgt voor de nodige uitdagingen. Zo hebben een deel van de platformen de neiging om zich aan hun verantwoordelijkheid als ondernemer te onttrekken. Regelgevende en ethische normen die wel worden opgelegd aan de marktspelers in de domeinen waar deze platformen actief zijn. Een mogelijkheid voor het coöperatieve model om hier een actieve en duurzame rol te spelen.
Andere uitdagingen situeren zich op het digitale vlak, op het domein van coöperatieve governance en peer-to-peer. Er moet ook nagedacht worden over hoe het coöperatieve model meerdere stakeholders kan betrekken bij zijn governance. Op deze en andere uitdagingen wordt dieper ingegaan in de publicatie.
